Pro 15 | WSK | STEP | Kari bo kerak alisiruk, mu ni den koma ekes te manaruko, asele ko gomang magara menarukko. Bare ni alis ago noko den koma balu tui, mu ni noko gomang magara negesam se eng biyala maga kaposo.

Proverbs 15

Kaem mel suen biya arigiso ale ko ikiwoso

1 Kari bo kerak alisiruk, mu ni den koma ekes te manaruko, asele ko gomang magara menarukko. ^{▼▼Pro 15:1 Munak ningo te saki alo nunga saonga: Pro 12:6,18; 15:1-2,4,23; 16:23-24.}
Bare ni alis ago noko den koma balu tui, mu ni noko gomang magara negesam se eng biyala maga kaposo.
2 Kariimet ikia ningo ago munakasan,
mu kariimet ikisan ale nuna agotala ikia ningo umutang tamonko kua gilingisan.
Bare kariimet ikia ningo nongote mena mu nuguring te den kawel am ngual ngual aratoso.
3 KARI BIYA sor suen la te kilek munan aguwaya aratoso mu nu ariwoso.
Nu kariimet kilek ningo bitawara se kilek memek bitawara mu suen la nungarki kuawuwoso.

4 Nangamili munak yawara te munakasan mu kariimet marak nungarsan.
Bare nangamili munak memek munakasan mu kariimet nunga nongomang motam maguwusan.
5 Kuriang ngualara mu nuet due iluwa ko den manarso mu tuer pateso ale buring tuso.
Bare kuriang ikia ningo nuam kote aniso mu den mu ikiso ale karo tuso.
6 Kariimet munan diram betesan, mu nunga kawam te mel yawara yawara suen biya aniso.
Bare kariimet munan kawel te meltutuk gisan, mu meltutuk mu ikup ningi nunga awurokko.
7 Kariimet ikia nunguning ago, mu nuna ikia nunguning umutang saki alo nunga kasursan.
Bare kariimet ikia nunguning nongote mena, mu butata me betesan.

8 Tom kariimet memek tama bita KARI BIYA tusan, mu nu tama mu buring gurugu tuso.
Bare kariimet ningo nuam ngatangasan, mu nu nunga ngatang ikiso ale ko amilmiloso.
9 Kariimet munan memek betesan, mu KARI BIYA nunga munan mu ko me kueso.
Bare nu kariimet munan diram betemonko sail tagisan mu ninguru nunga kueso.
10 Kari lage diram te namawa buring tuso, mu te giris palagukko ikup yaman kumik te aratoso.
Bare awiriya meso ale me karo tuso, mu nu kuerukko.

11 Kariimet mungkala kueman ale nunga nuguwim te anisan,
mu KARI BIYA am nunga ikiwoso.
Se ali imi te kariimet nunga ikia aguwaya nongomang ningi aniso,
mu nu iki sapawoso!
12 Nunumi patowara nusupuling lagara ko kari alo mu kari bo nodogowa iluwa ko den nunga manukko me kuesan.
Ale kariimet ikia ningo ago mu nunga isarmon se ikia ningo nunga kasurmonko me kua gilingisan.
13 Kari gomang ningi amilmil ago, mu noko koma motam ko loagara amilmil ago.
Bare kari gomang bataga gomang ikup ago, mu ko gomang motam ko amilmil am kapa saposo.
14 Kari ikia ningo ago, mu nu mel suen la ikiokko ninguru sail tagiso.
Bare kari ikia ningo nongote mena mu ikia ngualara wore la ikimonko kuesan.

15 Kariimet ikup suen biya gi lagasan, mu nuna tom suen biya bagara memek ningi baga lagasan.
Bare amilmil kari mu tom suen biya amilmil ago baga lagoso.
16 Kimik mel mena baga se KARI BIYA kuring bowa ningi bager, mu ni yawarakala am bagerko.
Ale kariimet nungumik mel suen biya ago bare ikup ariwasan, mu nika bagara amilmil ago mu te nunga kierko.
17 Ni ka singsang ni ko ko kuesan mu arungu biguwusam ale
na sikapara mamis mu arungu nasam, mu yawarakala.
Bare saki alo nongomang ningi ni ko ko memek aniso mu arungu biguwura ale
na inang welang welang noko mu memek.

18 Kari ko gomang magara tairate, mu kager patawoso.
Bare kari gomang motam lila ago, mu nu kager ko munan menawuso.
19 Kariimet gagor kuruwim mu nunga lage mu mayang singir ereso.
Bare kariimet diram nunga lage mu yawarakala nunguningkiri, singir bo mena.
20 Kuriang ko ikia ningo nuam, mu ko nuet ninguru ko amilmiloso.
Bare kuriang ngualara kilek memek bita lagoso, mu nu ko nuam me ko kueso, mel yam ko beteso.
21 Kariimet ikia ningo nuam nongote mena, mu nuna ngualara ko kilek memek betemonko ninguru ko kuesan.
Bare kariimet ikia ningo nongote ago, mu nuna tom suen biya munan diram la karo tusan.

22 Ni anapeya bitarko mu gir ale kariimet sikina arungak tuatir ale asele bitarko.
E mena mu nika ura bitar mu nunguning mena ko.
23 Bo ikup ago baguruk agi aguwaya se, ni nu te sangaruko den ikiwa diram tala balu, mu ni amilmilerko!
24 Kariimet nunga ikia ningo, mu nuna lage marak yawara te ta ko mu diram tasan ale te kualala namawasan.
Mu nuna lage te kuera ko mu nubiring tusan.

25 Nunumi patowara ko kari alo, mu KARI BIYA nunga kawam parasuwu warso.
Bare nu imet gerewa nunga ali, nunga kawam, nunga melmasak suen la mu ko sinar taso se kari saki me gisan.
26 KARI BIYA kariimet memek alo nunga ikia memek meso nunguningkiri.
Bare kariimet diram nunga den mu nu ko kueso.
27 Ni kawel kilek te manga mel giko neger,
mu ni ka imet kuriang ago ninimi memek te beteralko.
Kari sang nengemang te kulukurmonko manga mel kisimon, mu me giko.
Mu asele ni yawarakala bagerko.
28 Kariimet ikia ningo ago, mu den aguwaya mu ninguru ko ikisan asele koma balsan.
Bare kariimet ikia memek ago, mu tairatela den koma balsan, se nononga den umutang memek te aratoso.

29 KARI BIYA kariimet memek alo mu arungu pingi me bagoso,
bare nu kariimet ningo diram nunga ngatangara mu ko dogowa guruguso ale nuguring ikiso.

30 Ni kari bo ko koma motam amilmil ago arik, mu ni ago la gemang amilmilurukko.
Ni den ningo iki, mu ni kimik guang sokel taukko.
31 Ni kari saki degewa iluwa ko den ka manorsan mu karo tui, mu ni kari ikia ago bagara mu ko aratuko.
32 Ni ikiko mier, mu ni nimi maguwusam.
Bare ni degewa iluwa ko den gemang ningi bitar, mu ni kari ikia sinar ago ko aratuko.
Ni KARI BIYA ko kuruwer ale kuring bowa ningi bager, mu nu ikia nunguning kisokko.
Ni gir ale nimi ira kutuwura ko munan te aolak ilup, asele nu nup biya kisokko.
33